Luisteren naar mensen die niet aan het woord komen #Karlsruhe

Naast de grote plenaire bijeenkomsten komen we hier ook elke dag in kleinere groepen bij elkaar voor ontmoeting en theologische verdieping. In zogenaamde ‘ecumenical groups’ van zo’n 25 mensen verkennen we een thema dat voor de kerk en voor onszelf van belang is. De bijeenkomsten worden geleid door theologen vanuit diverse contexten.

Hierboven zie je rev. sister Veronica Valsethe, van de Anglicaanse kerk op de Salomon eilanden en rev Michael Blair, de secretaris generaal van de United Church van Canada. Zij begeleiden onze samenkomsten.

Dromen van een nieuwe toekomst

Ik maak deel uit van de groep met als titel: Dreaming a new future, a call from the margins. Het uitgangspunt van dit thema is het volgende:

De systemische marginalisering van gemeenschappen en individuen over de hele wereld is de afgelopen jaren snel toegenomen als gevolg van kapitalisme, militarisering, autoritaire politiek, systemische ongelijkheid, racisme, vermeende culturele superioriteit, en sociaal-politieke slachtofferschap. Daarnaast hebben mondiale ontwikkelingen, zoals de klimaatcrisis en de COVID-19 pandemie, bestaande ongelijkheden nog versterkte.

Als kerk weten we ons aangesproken door Jezus’ oproep om hem te volgen “vanuit de marges van onze wereld” (Lucas 4,16-19). Wat dat werkelijk betekent willen we in deze groep met elkaar verkennen vanuit onze ervaringen en ons theologisch denken.

Het is een groot thema, maar het mooie is hoe het in de groep dichtbij komt door het uitwisselen van heel persoonlijke verhalen vanuit verschillende perspectieven. Een blik op de foto hieronder toont gelijk de diversiteit van de sub-groep waarin we verdieping en ontmoeting zoeken.

Beperkte blik

Opnieuw realiseer ik me hoe beperkt mijn eigen blik vaak is. En hoe smal de wereld waarin wij ons in onze eigen kerk bewegen. Nu ik me zo verbonden voel met de wereldwijde kerk zou ik graag ook bij terugkomst zoeken naar manier om juist die andere stemmen te horen. Wat hebben zij ons te leren, te vertellen?

Een eye-opener was voor mij de oproep om gemarginaliseerde mensen niet allereerst als slachtoffer te zien, maar als getuigen. Zij zien, ervaren en horen dingen die aan ons voorbijgaan. Zij zien meer dan wij. Een sprekend voorbeeld daarvan is de vrouw uit het Noorden van Finland, die als Sami al veel eerder dan wij getuige was van de klimaatverandering. Wat als wij die stem eerder hadden gehoord, die ervaring veel eerder serieus hadden genomen?

Horen wie niet gehoord worden

Het hele uitgangspunt van horen wie niet als vanzelf gehoord worden kun je, zo dacht ik, op micro-niveau ook naar de gemeente vertalen. Wie zijn er in onze kerk aan het woord? In hoeverre doen we ons best naar de ervaringen en visie te luisteren van mensen uit onze kerk die niet dominant zijn? Vaak zijn we blij als de grote meerderheid het eens is wanneer we een besluit nemen. Maar is het juist niet dan belangrijk nog beter naar de minderheid te luisteren? En actief diegenen uit te nodigen tot spreken die niet deelnemen aan een vergadering of stil zijn. In plaats van de verantwoordelijkheid bij hen te leggen, is het misschien onze verantwoordelijkheid dat ook zij gehoord worden. En het is van belang, omdat zij getuigen zijn van een perspectief dat wij niet zien.

Hier in Karlsuhe gaat alle besluitvorming op grond van consensus. Dat blijkt geen onhaalbaar ideaal te zijn, maar een werkbaar systeem. Ik hoop dat hetzelfde geldt voor het laten klinken van elke stem, gelovend dat ieder mens een zinvol perspectief aanreikt.