Aandacht maakt alles mooier #advent

Wellicht heeft u deze bekende slogan van de Ikea weleens gehoord. Natuurlijk wil ik u niet aansporen om meteen naar de Ikea te snellen en dingen te kopen die u toch niet nodigt heeft. Maar er zit natuurlijk wel wat in: aandacht.

In onze samenleving is aandacht een kostbaar goed geworden. Sociale media, onze telefoons en allerlei reclame-uitingen kapen onze aandacht weg voordat we daar erg in hebben. We kunnen daar overigens niet veel aan doen. Psychologen worden ingezet om ons koopgedrag te versterken en vooral in te gaan op de verleidingen van het consumeren. Ook de apps op onze telefoon werken zo. Hoe meer aandacht je kunt genereren voor een bepaald product hoe meer je verkoopt.

Toekomstdromen

In mijn werk als studentenpastor ondervind ik dagelijks hoe studenten hierin worden meegenomen. Ze hebben nergens tijd voor en staan constant onder grote druk. Als ik hen dan vraag hoeveel tijd ze op hun telefoon en sociale media doorbrengen dan durven ze dat bijna niet te zeggen. Ik neem het hen niet kwalijk. Het vraagt discipline en oefening om er iets anders tegenover te stellen. Je moet je ervan bewust worden. Ook moet je wel een alternatief hebben.

In het tv-programma DREAMschool geldt een andere aanpak. Jongeren die vaak al veel in het leven hebben meegemaakt volgen met elkaar een programma om te werken aan hun toekomstdromen. Ze komen zichzelf keihard tegen, boksen (letterlijk) op tegen hun weerstand en nemen natuurlijk hun verhalen en trauma’s uit het verleden mee.

Aangesproken op hun mogelijkheden

Een van de regels dit jaar is dat de telefoon op hun kamers blijft gedurende de dag. De jongeren komen in protest. Als ze dan vragen wat ze in godsnaam in de pauze moeten doen zegt Lucia de Rijker, een van de begeleiders: “misschien kun je gaan wandelen, naar buiten gaan, schrijven in je dagboek”…Mokkend wordt het advies van Lucia allesbehalve ter harte genomen. Wel gaan de meeste jongeren de uitdaging aan.

Tegelijkertijd vindt er in dit prachtige programma een omgekeerde beweging plaats: van de begeleiders en verschillende gastdocenten krijgen de jongeren aandacht die ze vaak nog nooit in hun leven gehad hebben. Ze worden aangesproken in hun mogelijkheden en niet enkel in hun zwaktes. Van het donker gaan ze naar het licht. Dat lukt enkel door de aandacht van mensen die ten volle betrokken te zijn op het leven van deze jongeren en zich met hart en ziel voor hen inzetten.

Kiezen voor het leven

Kijkend naar dit programma en de manier waarop de begeleiders met de jongeren omgaan moet ik denken aan de geestelijke oefeningen van Ignatius van Loyala (1491 – 1561). Het zijn oefeningen die ons terug brengen naar de innerlijke beweging van onze ziel en ons eigen gevoelsleven. Leren te onderscheiden wat ons leven brengt en wat niet en daarbij de goede geest volgen. Het betekent dat we elke dag weer moet kiezen voor het leven en grote en kleine keuzes bewust moeten maken door ons onderscheidingsvermogen te oefenen.

Als er iets is wat ik u zou willen toewensen gedurende de komende adventstijd dat wij met elkaar oefenen in aandacht. Onze aandacht richten op het goede maakt alles echt mooier. Waar gaat de komende periode uw aandacht naartoe?