De steen is weggerold

Met Pasen is de steen voor het graf van Jezus weggerold. Het gebied van het leven en dat van de dood staan ineens in verbinding met elkaar. Dat wat dood en onbereikbaar leek, blijkt het toch niet te zijn. Vertaald naar ons eigen leven denk ik aan wat in onszelf gestold is, bevroren, versteend geraakt, verkild. Is dat alles nog deel van ons en bereikbaar, of zit het voorgoed als dood weggeborgen achter een steen? Wat moet er gebeuren om het leven weer te kunnen laten stromen daar waar je weg is doodgelopen?

Steen in jezelf wegrollen

In zijn boek ‘schaduw van de zwarte hond’ onderzoekt filosoof Bert van den Bergh wat een depressie ten diepste is. Ik noem het als voorbeeld van een manier waarop je levensweg kan ‘doodlopen’. Van den Bergh verklaart de grote toename van depressie in ons land vanuit de nadruk die steeds meer mensen leggen op de vraag: ‘hoe kun je zoveel mogelijk genieten?’ In deze levenswijze staan mensen eigenlijk niet meer stil bij de vraag wat hen draagt, wat hun leven zin geeft. En dat kan uiteindelijk leiden tot een depressie, tot een situatie van existentiële eenzaamheid. Langzaam rolt er een steen voor je levenszin.

Maar die dragende grond zit volgens Van den Bergh al ingebakken in de mens zelf. Je kunt die steen in jezelf namelijk weg gaan rollen, zegt hij. Dat kan door jezelf toestemming te geven om op de flow van het leven mee te bewegen en tegelijk je stemming daar naartoe te buigen. We resoneren immers allemaal op het ritme van dag en nacht, van de seizoenen, van je emoties, van je lichaam, van de wereld om je heen. Kortom, zegt Van den Bergh: stem af op het leven zelf.

Afgestemd raken op het leven

Precies hier kunnen we volgens mij Pasen ervaren: op de verbinding tussen dood en leven. Pasen is te vinden op de verbinding tussen alles wat enerzijds vastzit, doodbloedt, benauwt, wat onder een steen bedolven ligt en wat anderzijds plezier brengt, inspiratie, ontroering, creativiteit, verwondering.

Pasen wil ons verlangen om afgestemd te raken op het leven, bevestigen. Want dat verlangen betekent dat je stenen opzij wilt gaan schuiven om weer tot leven te kunnen komen. Het is de kiem tot nieuw leven. In dit verlangen ligt één van de grote geheimen van het leven besloten.

Liefde

In de bijbel wordt voor die afstemming op dat wat leven doet, ook wel het ruimere woord liefde gebruikt. Het was dan ook geen toevallige voorbijganger die het lege graf ontdekte, zoals in een krimi zou gebeuren, maar juist Maria van Magdala. De stuwkracht van liefde bracht haar daar, op de plek waar de steen was weggerold. Op de plaats waar de uitersten van het leven elkaar raakten. Daar waar leegte een ruimte van ontmoeting werd.